قالی های افشان شاه عباسی(هراتی) خراسان در دوره صفویه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

در طول تاریخ ثبت شده خراسان، فرشبافی یکی از تولیدات اصلی مردمان آن بوده است. هنری که سینه به سینه، نسل به نسل تا عصر صفویان ادامه یافته و در این دوران از رونق و اعتبار ویژه ای برخوردار شده است. برخی از دستبافتهای عصر صفوی که در موزه ها یا مجموعه های خصوصی نگهداری می شود گواهی بر این مدعاست . طراحی، رنگرزی و بافت سه رکن اصلی برای بافت یک فرش است. در میان این حرفه ها، طراحی قالی جنبه هنری بیشری نسبت به رنگرزی و بافت دارد. خلاقیت و هوش طراحان قالی سبب ایجاد طیف گسترده ای از طرح ها و
نقش های زیبا در فرش ایرانی شده است. اکثر این طرحها با تکیه بر اصول و قواعدی که ریشه در فرهنگ، اعتقاد و سنت ایرانیان دارد، خلق شده
اند و هر کدام از این طرحهای منحصر به فرد بیانگر ذهن خلاق هنرمند ایرانی است، طراحانی که در نقاط مختلف ایران بزرگ پراکنده اند و طرح
هایشان به همت بافندگان سخت کوش بر فرش ایرانی ثبت شده است . بیشر دستبافته های عصر صفوی در مجموعه های ه ری، موزه ها و
گالری های شخصی نگهداری می شوند، برخی از آنها فرشهایی گرانبها و یادگارهایی ارزشمند از تاریخ فرشبافی خراسان بزرگ هستند که با ترکیب
بندی افشان شاه عباسی تزیین شده اند. در این مقاله گوشه ای از هنر فرشبافی مردم خراسان در عصر صفویان با استناد به نوشته های موجود در کتابهای هنر اسلامی و فرش مورد بررسی قرار گرفته است و در انتها برخی از فرش های عصر صفوی که احتمال می رود در ایالت خراسان و شهر مشهد بافته شده اند به اختصار معرفی و ویژگی های کلی این طرحها بیان می گردد.

کلیدواژه‌ها