مطالعه تطبیقی آرایه های تزئینی و ترکیب بندی صفحات فاتحه الکتاب دو قرآن نفیس دوره صفوی (قرآن شماره 126 کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی و قرآن شماره 39 کتابخانه و موزه ملی ملک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد پژوهش هنر

چکیده

صفویان سلسله ای ایرانی، ملی و شیعی بودند، تمرکز و یکپارچگی این دولت، حمایتهای برخی شاهان از هنر و جایگاه هنر که به عنوان عالی ترین جلوه قدرت شاه بود اسباب رونق و تولید بسیاری از هنرها از جمله هنرهای مرتبط با کتاب آرایی را فراهم کرد، از این رو قرآن و کتاب آرایی آن در این دوران از جایگاه خاصی برخوردار بود و از این دوره نسخ نفیس بسیاری در کارگا ههای هنری آن زمان آماده شد که از لحاظ کتاب آرایی، ترکیب بندی و صفحه آرایی، عناصر و آرایه های تزئینی، نقش و رنگ بسیار متنوع، دقیق و ظریف بودند. بسیاری از این آثار هم اکنون در مجموعه های داخلی و خارجی نگهداری می شوند اما کمتر مورد بررسی، مقایسه و مطالعه تطبیقی قرار گرفته ا ند. بدین منظور نگارنده قصد دارد تا با روش توصیفی- تحلیلی و ابزار کتابخانه ای ضمن معرفی صفحات فاتحة الکتاب دو نسخه نفیس از این دوره به تحلیل و بررسی آرایه های تزئینی و ترکیب بندی آ نها بپردازد و شاخص ههای تزئینی و صفحه آرایی آنها را معرفی کند. بدین منظور ابتدا مقدمه کوتاهی از کتاب آرایی قرآ نهای اولیه تا عصر صفوی ذکر شده و پس از آن دو نمونه قرآن مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و شاخصه های آن ارائه شده است تا از این طریق بتوان به شناختی بیش از پیش از این آثار نفیس دست یافت.

کلیدواژه‌ها