کتابخانه و موزۀ آستان قدس رضوی مشهد، یکی از بزرگ ترین مجموعه های کتب خطی فارسی و عربی در جهان به شمار می رود. در میان نمونه های فراوان مصحف قرآنی موجود در این مجموعه، مصاحف ممتاز و نفیسی نیز وجود دارند که نه تنها به لحاظ نسخه شناسی، بلکه از نظر فن کتا ب آرایی (خوشنویسی، تذهیب و تجلید)، محل کتابت و نام واقفین آنها جزو نمونه های منحصربه فرد و یگانۀ تاریخ هنر اسلامی شناخته می شوند. امّا چندین مصحف بسیار نفیس از دوره های مختلف تاریخی این مجموعه، یادگار خاندانهای هنرمند ایرانی است که در امر تولید مصاحف قرآنی به صورت گروهی همکاری داشته اند و تکنیک ها و آموزه های این سنّت پسندیده را از نسلی به نسل دیگر انتقال داده اند. با این همه، تاریخ هنر، نام تعداد محدودی از این خاندان ها را برای ما به جای گذاشته و در پی تحقیق و بررسی نسخ خطی و گاه کتیبه های بناها می توان ردّی از کنیه و نسب فامیل این زیبایی آفرینان را دنبال و با تطابقات تاریخی و تأمّلی در رسالات و نوشته هایی در باب هنر (از دوره های مختلف) تاریخچه و اعضای هنرمند یک خاندان را شناسایی کرد. امّا، در این فرصت تنها به معرّفی تاثیرگذارترین این خاندان ها که آثارشان در کتابخانه و موزۀ حرم امام هشتم (علیه السلام) موجود است می پردازیم و آثار شاخصشان را بررسی می کنیم، خاندان هایی همچون: ورّاق غزنوی، خطیب، راوندی، تیموری (بایسنقرمیرزا و ابراهیم میرزا)، روزبهان شیرازی، خوارزمی، ارسنجانی، وصال شیرازی و.... گفتنی است چندین خاندان هنرمند ایرانی نیز در دربار گورکانیان هند (سده های دهم تا دوازدهم ﻫ.ق) فعّالیت داشتند، که آثارشان در همین مجموعه نگهداری می گردد اما بررسی و معرّفی آنها در این مقاله ارایه نمی شود.
)