ترکیب بندی در کتیبه های ثلث طوماری صحن عتیق حرم امام رضا (علیه السلام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

فار غ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ ارتباط تصویری

چکیده

کتیبه ها دو جنبه محتوا و صورت را با هم دارد، محتوایشان اطلاعاتی از تاریخ معماری ایران را بازگو می کند و صورتشان ویژگی های بصری متفاوتی را دارد که یکی از مهمترین جنبه های آن، نحوه ترکی ببندی خط آنهاست که تأثیر زیادی در جلوۀ بصری کتیبه ها دارد. در مجموعۀ حرم امام رضا )ع( کتیبه های متنوعی از نظر محتوا، خط، قالب و ترکیب وجود دارد. کتیبه های طوماری ثلث که بیشترین کاربرد را در این مجموعه دارد، جامعه آماری این تحقیق برای مطالعه ترکیب بندی انتخاب شد. در این بررسی سعی بر این بود تا انواع ترکیب بندیهای موجود در این کتیبه ها شناخته شده و عوامل تأثیرگذار در ترکیب بندیها نظیر: نوع خط، ویژگی حروف و برخی از کیفیت های بصری مشخص شوند، نتایج نشان می دهد که ویژگی حروف شامل: حروف افراشته، حروف گرداندام، حروف کشیده و حروف کوتاه در ایجاد کیفیت های بصری تأثیر زیادی دارد و عواملی نظیر: آهنگ بصری، تعادل و تناسب در نحوه ترکیب بندی کتیبه ها نقش تعیین کننده ای دارد، همچنین حرکت های عمودی و افقی در ترکیب کتیبه ها نقش اساسی دارد و این مورد به دلیل کاربرد زیاد خط ثلث و ویژگی های این خط است.

کلیدواژه‌ها