شاهکارهای هنر فولادسازی عصر صفوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، عضو هیأت علمی دانشکدۀ کارآفرینی هنر و گردشگری، دانشگاه هنر اصفهان

2 کارشناسی ارشد مرمّت و احیای بناهای تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان

3 رییس ادارۀ اطّلاعات فرهنگی و حفاظت فنی مؤسّسۀ کتابخانه و موزۀ ملّی ملک

چکیده

دوره ای که از آن با عنوان «عصر طلایی » هنر ایران نام برده می شود، تحت لوای پادشاهان صفوی به اوج و شکوفایی خود رسید.
زمینه های مختلف هنری شامل پارچه بافی، قالی بافی، سفالگری، نقاشی، تذهیب، جلدسازی و فلزکاری در این زمان رونق می یابد. هنر فولادسازی در این دوره رشد بی سابقه ای یافته و انواع سلاح و ابزار جنگی فولادی باقی مانده شامل انواع شمشیر، زره، سپر، کلاه خود و ... نشان از دانش فنی بسیار بالای صنعتگران این دوره دارد. از طرفی آثار هنری فولادی مانند کشکول ها، ظروف، علم ها و لوحه های مشبک، مهارت و استادی هنرمند-صنعتگر این دوره را برای کار با فلز سختی مانند فولاد به نمایش می کشد. با وجود آثار فلزی بی شماری که از این دوره باقی مانده است، دانش و آگاهی ما دربارۀ هنر فلزکاری این دوره بسیار ناچیز است. افزون بر این، آثار هنری فولادی این دوره از کیفیت بسیار بالایی در طرح و نقش، اجرا و مواد به کار رفته برخوردار بودند. این موضوع سبب شده است که آثار فولادی این دوره زینت بخش بسیاری از موزه های ایران و جهان باشند. از جمله آثار فولادی این دوره که در شمار نفیس ترین شاهکارهای هنر
فولادسازی ایران قرار می گیرند، لوحه های مشبک فولادی است. تعداد بسیار انگشت شمار و پراکنده ای از این لوحه ها در بعضی از موزه های بزرگ دنیا از قبیل موزۀ بریتانیا، موزۀ ویکتوریا و آلبرت و موزۀ متروپولیتن وجود دارد. این در حالی است که تعداد قابل توجهی از این لوحه های فولادی در مؤسّسۀ کتابخانه و موزۀ ملّی ملک نگهداری می شود. وجود مجموعه ای از لوحه های مشبک فولادی با این تعداد و تنوّع شکل و طرح در نوع خود در تمام موزه های سراسر دنیا بی نظیر است. از این رو در این مقاله به معرفی این لوحه ها و مشخصه های هنری و فنی آن ها پرداخته شده است تا بدین وسیله بخشی از هنر فلزکاری این دوره که منجر به خلق آثار خارق العاده ای با استفاده از فولاد شده است ارایه شود.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار