TY - JOUR ID - 96693 TI - بررسی سجّادۀ محرابی درختی موزۀ فرش آستان قدس رضوی (با نگاهی به سجاده های شاخص دوران صفویه) JO - آستان هنر JA - ASH LA - fa SN - AU - کمندلو, حسین AD - عضو هیأ تعلمی گروه فرش، دانشکدۀ هنر سمنان Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 4 IS - شماره 9 SP - 18 EP - 29 KW - سجاده KW - صفویان KW - فرش KW - موزۀ رضوی DO - N2 - در هنر ایرانی دستبافت های متفاوتی در طول تاریخ تولید شده است، زیراندازهای کوچک و بزرگ، سفرۀ نان، نمکدان، خورجین و... از جملۀ این آثار بوده اند. بیشتر این دستبافت ها جنبۀ کاربردی داشته و در طول روز توسّط مردم ایران زمین مورد استفاده قرار می گرفته است. در بین این آثار، هنرمندان ایرانی از قرون اوّلیۀ اسلامی زیراندازی خاص، برای برپایی نمازهای روزانۀ خود ابداع نمودند که مورد توجّه خریداران قالی قرار گرفت، به طور یکه جغرافی نویسان عرب که در قرون اوّلیۀ اسلامی به ایران آمدند در کتاب هایشان اشاره ای به این آثار داشته اند. متأسّفانه هیچ سجاده ای از قرون اوّلیۀ اسلامی تا دوران صفویان باقی نمانده است. شاید بتوان سجاده هایی را در نگاره های تیموری مشاهده نمود که شخصیت های مذهبی بر آن نشسته و در حال عبادت هستند. خوشبختانه از دوران صفویان آثار شاخصی به جای مانده است، که برخی از آ نها از برترین آثار هنر فرشبافی ایران هستند، دو نمونه از این دستبافت ها در حال حاضر در گنجینۀ فرش آستان قدس رضوی نگهداری می گردد، یکی از آنها به دست هنرمندان کرمانی و دیگری توسّط بافندگان تبریزی بافته شده است. الگویی که برای سجّادۀ بافت تبریز به کاررفته است، مشابه بسیاری از آثار شاخص عصر صفوی است که در این مقاله به اختصار آنها را معرّفی می کنیم و در پایان نیز سجاده ای که در این گنجینه نگه داری می شود به اجمال معرّفی می گردد. UR - https://www.astanehonar.ir/article_96693.html L1 - https://www.astanehonar.ir/article_96693_91b11f11b0ea64495abc360ff4dc3e6d.pdf ER -