TY - JOUR ID - 96720 TI - درب طلا، نقره و جواهرنشان پایین پای مبارک، موجود در موزه مرکزی آستان قدس رضوی JO - آستان هنر JA - ASH LA - fa SN - AU - کریمی, حمید رضا AD - کارشناس موزه Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 4 IS - شماره 10 SP - 22 EP - 34 DO - N2 - درگاه این درب در زمان شاه عباس صفوی از طرف پایین پای مبارک و رو به گنبد حاتم خانی باز شده و درب طلای جواهرنشانی بر این درگاه نصب شده است. در بالای چارچوب سمت طلاکاری آن تزییناتی به صورت جواهرنشان وجود دارد که با مقایسۀ مکان نصب آن با مکان های مشابه روی درب و آثار برجای مانده از آنها و با استناد به منابع می توان این درب را همان درب جواهرنشانی دانست که شاه عباس آن را نصب نموده و نام آن را درب طلا، نقره و جواهرنشان پایین پای مبارک نامید. پس از آن در اوایل دورۀ قاجار و همزمان با تصرّف مشهد به دست نادر میرزا، با توجّه به تعدّی وی به اموال آستان قدس، این درب نیز آسیب فراوان دیده است.در سال 1284ق. به دستور ناصرالدّین شاه قاجار و به هزینۀ دوستعلی خان معیرالممالک چهارم که خادم کشیک سوم آستان قدس وقت بود، آن را برداشته و پس از مرمّت اساسی دوباره آن را سرجای خود نصب کرده اند. این درب دارای چارچوبی از جنس چوب گردو و فوفل، در ابعاد 285 سانتیمتر طول و 195 سانتیمتر عرض و 17 سانتیمتر ضخامت است. بر روی چوب درب، در یک سمت ورقه هایی از جنس طلا و در سمت دیگر آن ورقه هایی از جنس نقره نصب شده است. این ورقه ها دارای تزیینات قلمزنی شده به صورت نقوش گیاهی و کتیبه هستند. کتیبه ها به خط ثلث و نستعلیق اند. متن کتیبه ها شامل اشعاری از مرحوم سروش درمورد جایگاه مکان مقدّسی که درب نصب شده و واقف، سفارش دهنده و تاریخ ساخت درب است. همچنین اشعاری از خواجه نصیرالدّین طوسی در مورد چهارده معصوم علیه السّلام، احادیثی از پیامبر گرامی اسلام که در آن کلمۀ" باب " یعنی درب استفاده شده، آیۀ 73 سورۀ زمر و اسامی اعظم خداوند متعال، در این کتیبه ها مشاهده می شود. UR - https://www.astanehonar.ir/article_96720.html L1 - https://www.astanehonar.ir/article_96720_c91eff73e33437ed5c0722e2e6c19fc8.pdf ER -