TY - JOUR ID - 96721 TI - جلو های از هنر کتاب آرایی عهد ایلخانی (مکتب سلطانیه)؛ مصحف شماره 141 در کتابخانه آستان قدس رضوی JO - آستان هنر JA - ASH LA - fa SN - AU - معتقدی, کیانوش AD - پژوهشگر هنرهای ایرانی-اسلامی Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 4 IS - شماره 10 SP - 36 EP - 44 KW - قرآن نگاری KW - عهد ایلخانی KW - خوشنویسی KW - تذهیب KW - مکتب سلطانیه KW - عبدالله همدانی DO - N2 - پس از یورش ایلخانان مغول به ایران و تا پایان سدۀ هفتم هجری، در کار هنرمندان ایرانی فترتی پیش آمد، امّا از زمان اسلام آوردن سلاطین مغول تا انقراض این امپراطوری بزرگ(۷۵۰ ه.ق.) سبک خوشنویسی و تذهیب مصحف قرآنی به تدریج متحوّل و وارد مرحله جدیدی گردید، آن چنان که شهرهای مراغه، تبریز، بغداد، بصره، موصل و سپس «سلطانیه» مرکز رواج دوبارۀ این هنرها بودند. از سوی دیگر هنر کتاب آرایی ایران، آیینه ای تمام نما از جهان ایرانی است. هرچند بسیارانی عهد ایلخانی را دورانی تیره و تار تصوّر می کنند، امّا تنها پس از گذشت چند دهه از حملۀ مغول به ایران و روی کار آمدن سلاطینی همچون آباقاخان و اُلجایتو (محمّد خدابنده) بود که شرایط اجتماعی-سیاسی و البته هنر و فرهنگ ایران دستخوش تحوّلات شگرفی گردید. آن چنان که هنرهایی همچون معماری، کتاب آرایی، سفالگری و فلزکاری بیش از هر دورۀ دیگری شکوفا گردیدند. در این فرصت به بررسی و معرّفی «مکتب سلطانیه » با تأمّلی بر مصحف نفیسی از این دوران، که امروزه با شمارۀ ثبت ۱۴۱ در گنجینۀ کتابخانۀ آستان قدس رضوی مشهد نگهداری می گردد، پرداخته و مطالعه ای تطبیقی با نمونۀ مشابه آن، یعنی قرآنی به خط و تذهیب «عبدالله بن محمّد همدانی» ( ۷۱۳ ه.ق.) که به سفارش اُلجایتو تهیه گردیده بود و امروزه در دارالکتب قاهره نگهداری می گردد، انجام خواهیم داد.در این میان با ارایۀ نمونه های تصویری از این دو نسخه، سبک کار خوشنویسی و تذهیب در قرآنهای عهد ایلخانی به سفارش اُلجایتو و وزاری ایرانی اش را نیز مورد مطالعه قرار می دهیم. UR - https://www.astanehonar.ir/article_96721.html L1 - https://www.astanehonar.ir/article_96721_ed0a939310a4be52b4d73c2de18d2562.pdf ER -