تذهیب قرآن در آناتولی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، گرو ه معماری

چکیده

چند قرآن از مجموعۀ آستان قدس رضوی در فاصلۀ سدۀ ششم تا اواخر سدۀ هشتم هجری در آناتولی تولیده شده که ویژگی های تذهیب و خط آنها گواه وجود سبکی مخصوص در این منطقه است. بررسی آثار یادشده نشان می دهد این سبک در تذهیب و کتابت ایران سدۀ ششم، خاصه ماوراءالنهر، ریشه دارد که سابقه اش به قرآن وقفی زمردملک (م 4527)، در کتابخانۀ آستان قدس رضوی می رسد. این امر توجه ما را به ریشه های سبک آناتولی در ایران جلب می کند و گواه این واقعیت است که به طریقی نامعلوم شیوۀ آثاری چون قرآن وقفی زمردملک، الگوی کاتبان و مذهّبان آناتولی در سدۀ هفتم و هشتم هجری قرار گرفته است. این سبک تا اواسط سدۀ هشتم دوام آورد امّا به عللی نامشخص در نیمۀ دوم این سده قرآن های آناتولی با سبکی التقاطی و گاه الگوبرداری ناقص از آثار عصر ایلخانی ایران و شمال آفریقا جایگزین شد.

کلیدواژه‌ها