مجموعه آثار محمود فرشچیان در آستان قدس رضوی (آثار تکنیکی و کاربردی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

آستان قدس رضوی از سدۀ سوم هجری، یعنی از تاریخ شهادت حضرت امام رضا (ع) تا امروز، همواره مورد توسل و حمایت و بازسازی حاکمان و پادشاهان و رهبران دوره های گوناگون تاریخی بوده است و هر یک در غنای این مجموعۀ عظیم کوشیده اند. علاوه بر اینکه حرم مطهر رضوی یکی از بزرگترین آرامگاه ها و مساجد ایران، جهان تشیع و جهان اسلام است، یکی از گنجینه های غنی هنرهای ایران یاسلامی نیز محسوب می شود. محمود فرشچیان، نگارگر نامدار معاصر، علاوه بر احیا و صیانت از هنرهای سنتی به ویژه نقاشی ایرانی، سهم قابل توجهی در ارتقا و تعالی هنرهای ایرانی اسلامی داشته است. یکی از بسترهای عمده و کاربردی هنرهای ایرانی اسلامی، مجموعۀ عظیم آستان قدس رضوی است که آثار تکنیکی و کاربردی استاد فرشچیان در آن تجلی یافته است. علی رغم غنای این آثار و اهمیت بنیادین آنها، تاکنون تلاشی برای معرفی آثار ایشان صورت نگرفته است. هدف این نوشتار، نخست، معرفی مجموعه آثار کاربردی و تکنیکی این هنرمند، اعم از آثار منتشرشده در کتاب ها و آثار منتشرنشدۀ موزه ها، مجموعه ها و اماکن نامعلوم، از سال 1324 تا 1395 ، و سپس معرفی دستاوردها و آثار تکنیکی و کاربردی هنرمند در مجموعۀ آستان قدس رضوی، به جهت شناخت آثار و هرگونه آموزش و پژوهش دربارۀ آنها بوده است.