معرفی تذهیب کتب در دوره قاجار براساس آثار موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه سمنان، دانشکدۀ هنر.

چکیده

این مطالعه جهت معرفی کتب مذهّب دورۀ قاجاریه ارایه شده است. مؤسّسۀ کتابخانه و موزۀ ملّی ملک، بزرگترین موزۀ خصوصی و وقفی کشور، دارای بیش از 19 هزار عنوان نسخۀ خطی است که تعداد زیادی از این کتب دارای تزیینات و تذهیب هایی نفیس و قابل توجّه هستند. در این میان نسخه های بسیاری متعلّق به دورۀ قاجاریه بوده که دارای ارزش هنری والایی است. از میان کتب موجود در مؤسّسه، مربوط به دورۀ قاجاریه، تعدادی انتخاب و به شرح ذیل طبقه بندی گردیدند: کتاب های دینی، ادبی، علمی و فرهنگی و هر گروه از این کتاب ها، از نظر نقوش، ترکیب بندی، تزیینات متون، حواشی و سرلوح در صفحات آغازین، میانی و پایانی بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. کتاب های دینی به دلیل تقدّس، مورد توجه و سفارش بسیاری از افراد بوده و اغلب دارای تذهیب و ارزش های زیبایی شناسی قابل توجّه و بررسی هستند. کتب ادبی بسته به سفارش دهنده و اهمیت متن ادبی از شاهکارهای تذهیب این دوره محسوب می گردند. در مورد کتب علمی و فرهنگی به دلیل اهمیت متن، توجه کمترین به تزیین آنها شده است.

کلیدواژه‌ها